การขยายผลหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อและการสำรวจสถานการณ์ผลกระทบการบริโภคสื่อ ปี2564
โครงการการขยายผลหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อและการสำรวจสถานการณ์ผลกระทบการบริโภคสื่อ (Expanded implementation of media literacy for aging program and a survey of media effects situations) ปี พ.ศ. 2564 ดำเนินการภายใต้กรอบแนวคิดการเสริมพลังทักษะการสื่อสารและใช้ผลสำรวจผลกระทบจากการใช้สื่อให้ นสส.วัยเพชรครู ก ขยายผลการใช้หลักสูตรไปยังผู้สูงอายุท่านอื่น ๆ จากการดำเนินงานในปีนี้ทีมวิจัยได้สร้างสื่อออนไลน์ในรูปแบบของเกมออนไลน์ หยุด คิด ถาม ทำ หรือ STAAS (สต๊าซ)ในรูปแบบเกมออนไลน์บนแพลตฟอร์มโทรศัพท์มือถือ ทั้งระบบปฏิบัติการ iOS และ Android เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถเรียนรู้เรื่องการรู้เท่าทันสื่อได้ด้วยตนเอง นสส.วัยเพชร ครู ก ได้นำไปใช้เป็นสื่อประกอบการอบรมหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อ หรือใช้เป็นเครื่องมือประเมินผลก่อนและหลังการอบรมได้ นอกจากนี้ยังปรับกระบวนการอบรมตามความเหมาะสมของสถานการณ์ในพื้นที่โดยเน้นหัวใจของหลักสูตร
ในการวิจัยปี้นี้โครงการยังได้ขยายหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่ออันเนื่องเป็นผลจากการลงนามความร่วมมือกับกรมกิจการผู้สูงอายุในปี 2563 ทำให้โครงการได้จัดการอบรมหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อให้กับแกนนำผู้สูงอายุของกรมกิจการผู้สูงอายุ 3 พื้นที่คือ ยโสธร พิษณุโลก และ กระบี่ และยังได้ขยายเครือข่ายภาคเหนือไปยัง กลุ่มแกนนำผู้สูงอายุของ รพสต.ดอนแก้ว อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ สามารถเพิ่มจำนวนผู้สูงอายุรู้เท่าทันสื่อได้ทั้งสิ้น 154 คน ในการขยายเครือข่ายและจำนวนผู้สูงอายุที่รู้เท่าทันสื่อในพื้นที่ดังกล่าว ทางโครงการได้จัดให้ตัวแทน นสส.วัยเพชร ครู ก จากพื้นที่นำร่อง ได้มีโอกาสร่วมเดินทางไปเป็นวิทยากรผู้ช่วยในการอบรมหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อให้กับผู้สูงอายุต่างพื้นที่ ทำให้ได้ฝึกฝนเพิ่มประสบการณ์ในการเป็นวิทยากร และได้เชื่อมโยงเครือข่ายผู้สูงอายุในภูมิภาคอีกด้วย
นอกจากนี้แล้วโครงการได้สร้างแบบสำรวจพฤติกรรมการใช้สื่อในชีวิตประจำวันของผู้สูงอายุไทย และ ศึกษาสถานการณ์ผลกระทบจากการบริโภคสื่อของผู้สูงอายุไทย เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุจำนวน 2000 คน ทั่วประเทศ
นอกจากการดำเนินกิจกรรมเพื่อตอบวัตถุประสงค์การดำเนินงานแล้ว ในช่วงท้ายของโครงการฯ ยังได้รับการสนับสนุนให้จัดตั้ง ศูนย์วิชาการด้านการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุ (Intelligence Center for Elderly Media Literacy) หรือ ICEM เพื่อเป็นการยกระดับการทำงานด้านการสร้างเสริมทักษะการรู้เท่าทันสื่อให้กับผู้สูงอายุ ซึ่งได้ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2561 ที่คณะนักวิจัยได้ทำงานร่วมกับโรงเรียนผู้สูงอายุใน 5 ภูมิภาคของประเทศ นำไปสู่การสร้าง “หลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อ” จนเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางและถูกนำไปใช้ต่อยอดขยายผลผ่านกลไกโรงเรียนผู้สูงอายุ องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น และเครือข่ายของกรมกิจการผู้สูงอายุ การจัดตั้งศูนย์วิชาการด้านการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุนี้ขึ้น ที่จะเป็นก้าวต่อไปในการขับเคลื่อนงานด้านการรู้เท่าทันสื่อผู้สูงอายุในสังคมไทยให้เกิดผลในวงกว้างอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน